NHỚ BÁT CANH CÒNG

Nhóm BT: Bài thơ "Nhớ bát canh còng" được anh Phan Văn Lá sáng tác năm 1974, đăng lần đầu trong tuyển tập Đồng Vọng 6. Hôm nay, đọc lại bài thơ nầy, tôi không khỏi bùi ngùi, ứa nước mắt. Khi tôi được sinh ra thì bà ngoại tôi đã qua đời, tôi chỉ được nhìn hình bà ngoại trên bàn thờ, chưa một lần nắm tay bà ngoại đòi hái quít, hái cam ở sau vườn. Tôi thích nhất đoạn thơ nầy:

                 Bát canh chua còng chan cơm gạo cũ

                 Nêm nước mắm đồng cũng đủ thơm ngon

                Tuy không ngọt bằng thịt thà phố chợ

                Cũng đượm tình quê, mắt ngoại dịu hiền.

Anh Phan Văn Lá hiện nay là nhà thơ Hồ Trường, Phó Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật Nguyễn Đình Chiểu, Tổng Biên tập Tạp chí Văn nghệ Hàm Luông.

Phan Văn Lá

Mùa gặt xong ruộng quê khô gốc rạ

Nhớ quắt quay bóng ngoại đã xa lìa

Trong hương gió con nghe tình ân nghĩa

Vọng về đây khi nhớ bát canh xưa.

Hồi đó làng quê mình nghèo quá

Không ngựa xe, không phố thị, chợ phiên

Sang tháng ba ruộng đồng khô gốc rạ

Bữa ăn quê thường kham khổ qua ngày.

Ngoại vo quần băng mình trên ruộng rẫy

Soi đất khô lặng lẽ bắt còng con

Trong nắng lửa mồ hôi ròng tuôn chảy

Nếp da nhăn từng tuổi đã héo mòn.

Con theo ngoại cầm giỏ tre rảo bước

Lòng reo vui khi ngoại được còng to

Quên sao được lời dặn dò thuở trước

Đừng thọt tay vào còng kẹp nghe con!

Khi chiều quê hương nắng xa tầm mắt

Con, ngoại về với mớ còng tươi

Cùng đọt me xanh ngoại hái bên vườn

Cho vừa trọn nồi canh còng chiều lại.

Khói xanh dâng mái tranh chiều quê ngoại

Cay mắt nhoà nhưng không cay nghĩa quê hương

Lửa bếp reo niềm vui chao lòng ngoại

Ngập tình thương bao dành dỗ đêm trường.

Nồi canh chín khói bay cao nao nức

Xông ngạt ngào cùng hương gạo Samo

Bên mâm gỗ chiếc đèn chai lửa nhỏ

Bóng ngoại hắt hiu in tần tảo một đời.

Bát canh chua còng chan cơm gạo cũ

Nêm nước mắm đồng cũng đủ thơm ngon

Tuy không ngọt bằng thịt thà phố chợ

Cũng đượm tình quê, mắt ngoại dịu hiền.

Thời gian đẩy đưa gió đồng qua cỏ

Con bỏ làng xưa quen ánh sáng thành đô

Nơi phố lạ không phai ngày khắc khoải

Nhớ làng xưa, nhớ vị đượm canh quê.

Rồi ngoại mất xa nhạt nhoà sương phủ

Làng thôn xưa chôn bóng cũ nghìn thu

Trong hương gió con nghe tình ân nghĩa

Nghe tóc bay xa mưa rũ mịt mù.

À ơi…

Tháng ba nhớ bát canh còng

Đọt me xanh ngát đem lòng vấn vương

Về ngang làng cũ mù sương

Ngoại xa tăm dạng trăm đường đớn đau!

1974

Minh họa: S. Thống.