Thầy Phan Thế Chánh: vẫn trên chiếc xe đạp lúc hừng đông

            

Sáu Quang

Mười năm sống đơn độc, thầy Phan Thế Chánh tự nấu nướng, sinh hoạt một mình trong ngôi nhà khá rộng bên đường Đoàn Hoàng Minh, phường 6, thành phố Bến Tre. Tuổi đời của thầy càng già, đời sống sinh hoạt của thầy càng lặng lẽ nhưng nền nếp, vén khéo.

Thầy Phan Thế Chánh năm nay 79 tuổi. Ngày nào cũng như ngày nào, ngoại trừ những hôm mưa lớn, thầy đều dậy lúc 4 giờ sáng rồi đạp xe đi thể dục. Lộ trình của thầy đi tập thể dục là thầy đạp xe khá nhanh ra ngoại ô thành phố Bến Tre. Đạp vài vòng cho thanh thản, đến lúc khoảng 5 giờ sáng, thầy dừng lại ở một quán cà phê bên đường cạnh chùa Pháp Tam (phường Phú Khương). Thầy ngồi vào đúng chiếc ghế, cái bàn mà hàng ngày thầy ngồi, ngó ra ngoài đường, kêu ly cà phê, thường là cà phê sữa. Thi thoảng có những người thầy cũ đến cùng bàn, ngồi uống cà phê và trò chuyện với thầy. Câu chuyện có dài gì cho mấy nhưng đến  lúc gần 6 giờ thì thầy sẽ từ giã ra về. Từ quán, thầy đạp xe đạp cũng khá nhanh trở về nhà ở phường 6. Sau đó, thầy lo công việc ở nhà và chuẩn bị hai bữa cơm cho thầy. Thầy nói: “ Thầy có 3,5 công đất vườn, kể cả nền nhà. Vườn dừa ở thị thành không có trái trăn gì nhiều, giá dừa lại lên xuống thất thường nên đời sống của thầy cũng chắt chiu lắm…”. Tôi hỏi thầy: “Ngoài ra thầy có thêm nguồn hỗ trợ nào?”. Thầy Chánh cho biết thầy có hai người con, mỗi người con hỗ trợ thêm cho thầy. Đó là người con gái lớn của thầy, chị Phan Thị Phương Khanh, hiện dạy môn Vật Lý, Trường Trung học Nguyễn Đình Chiểu, Bến Tre, đã có gia đình và ở riêng. Kế đến là người con trai, anh Phan Thế Cường, làm việc ở ngoài tỉnh. Tuy nhiên, thầy nói, thầy sống chỉ một mình, đâu có mua sắm gì nhiều.

Thầy Phan Thế Chánh nhớ lại:” Từ năm 1961 đến năm 1963, thầy dạy học tại Trường Trung học Tống Phước Hiệp, tỉnh Vĩnh Long. Năm 1963 thầy bắt đầu về Trường Trung học Công lập Kiến Hòa dạy môn Vạn Vật. Cuối năm 1973, thầy được bổ nhiệm làm Hiệu trưởng Trường Trung học Công lập thay thầy Trần Kim Quế. Đến năm 1974, Trường Trung học Công lập Kiến Hòa đổi tên là Trường Trung học Tổng hợp Lạc Long Quân, thầy vẫn làm hiệu trưởng ở đó”.

Một trong những sự cố buồn nhất của cuộc đời thầy Phan Thế Chánh là cô Nguyễn Thị Kiêm Quyên, vợ thầy từ trần năm cô 69 tuổi. Cũng giống với thầy Chánh, cô Kiêm Quyên dạy môn Vạn Vật, ban A, Trường Trung học Công lập Kiến Hòa. Nhiều bác sĩ sau nầy, khi lên Sài Gòn học lấy chứng chỉ dự bị SPCN (để thi vào Đại học Y Khoa Sài Gòn), được kết quả khả quan là cũng nhờ vào kiến thức học môn Vạn Vật từ thầy Chánh và cô Quyên. Tôi học môn Vạn Vật do cô Quyên dạy năm lớp 11, lớp 12 nhưng không dám mạo muội thi vào y khoa vì xét thấy mình không đủ khả năng. Phải thi đậu Tú Tài 2 hạng ưu, hạng bình trở lên mới hy vọng.

Đã quá nhiều năm rồi nhưng khi tôi vô tình ném viên đá nhọn vào thầy Chánh, tức nhắc lại tôi là học trò của cô Quyên, thì bỗng dưng tôi thấy đôi mắt thầy rướm buồn, thầy nói: “Hồi đám tang cô, có đông đủ thầy cô và các học sinh đến tiễn cô đi. Với thầy, thầy còn có rất nhiều kỷ niệm mang đầy ấn tượng khác nữa đó là tình đồng nghiệp, những tấm lòng của các em học sinh dành cho thầy, cô. Thầy nghe nói, các em bây giờ đã lớn lắm rồi, có em đầu bạc trắng nhưng không phân biệt địa vị xã hội, giàu nghèo vẫn thường gặp gỡ nhau để chia sẻ buồn vui của cuộc sống, quấn quýt nhau như thuở còn chung dưới mái trường. Điều này quý lắm. Thầy gởi lời thăm tất cả các em”.

Buổi chiều hôm tôi đến thăm thầy Chánh cũng gặp lúc thầy Nguyễn Văn Thọ đang hàn huyên với thầy Chánh. Thầy Thọ nói:” Năm 1974 tôi về dạy học ở Trường Trung học Tổng hợp Lạc Long Quân nhưng tôi vẫn gọi thầy Phan Thế Chánh là thầy vì trước đó tôi là học trò của thầy Chánh”.

Buổi chiều ấm cúng này rồi sẽ tan dần như ánh nắng hoàng hôn ngoài sân vườn nhà thầy Chánh. Tôi biết, sau khi thầy Thọ từ giã thầy Chánh ra về, lại một đêm nữa như mười năm đã qua, thầy tôi – thầy hiệu trưởng Phan Thế Chánh – sống trong lặng lẽ và với một nghị lực phi thường. Và sáng nào cũng vậy, hàng ngày, thầy vẫn cỡi chiếc xe đạp, đạp nhanh qua đường phố Bến Tre lúc mặt trời chưa lên.

Bạn Kim Tuấn, cựu học sinh TTHCLKH, bên vườn lan của mình tại phường 6, TP Bến Tre.