Bóng dừa

 Anh Thư - Nguyễn An Cư

Tôi cũng giống như nhà thơ Lê Anh Xuân và những người dân ở Bến Tre: “Lớn lên đã thấy dừa trước ngõ”.

Bà ngoại tôi thường kể rằng, những rặng dừa xanh mướt lá, ngày ngày đong đưa trước gió như thách đố mái tóc dài óng ả của ngoại từ thời con gái. Hết ngoại tôi, đến mẹ tôi rồi đến tôi đã nối tiếp nhau đùa giỡn, chơi trốn kiếm, chơi nhảy dây, chơi nhà chòi… dưới những tán dừa xanh không biết chán. Mà thật ra, chúng tôi đâu được diễm phúc như trẻ con bây giờ, nếu có chán thì cũng chẳng biết chơi ở đâu và chơi trò gì; cho nên bờ dừa, mương vườn dừa là sân chơi tốt nhất của chúng tôi.

Tái hiện Con đường dừa tại lễ hội dừa Bến Tre lần thứ  IV diễn ra từ  7 đến 13-4-2015 tại TP Bến Tre

Cái tuổi thơ êm đềm của tôi được ru trong tiếng lá dừa reo lách tách xạc xào, át cả tiếng réo gọi, đùa giỡn của tôi cùng chúng bạn. Bây giờ chúng tôi thường to giọng, ăn nói rổn rản hơn bè bạn ở thị thành có lẽ cũng từ thói quen cố nói cho át tiếng gió, tiếng lá dừa reo thuở nhỏ.

Hồi đó chúng tôi thường tét lá dừa thi nhau thắt đồ chơi. Những món đồ chơi dân dã hết sức rẻ tiền. Chỉ là cái chong chóng, chiếc đồng hồ, con chim, con cá… nhưng lại là một kỷ niệm khó phai mờ. Rồi chúng tôi cũng hái hoa dừa kết thành vương miện, thành vòng đeo tay, đeo cổ và chơi trò chú rể cô dâu; đứa làm vợ, đứa làm chồng để bây giờ mỗi lần nhắc lại đứa nào cũng ôm bụng cười nắc nẻ, hai má ửng hồng. Náo động nhất là những hôm chúng tôi đua nhau thắt kèn lá dừa. Mỗi đứa thắt hai ba cái, to có, nhỏ có, kèn “trép” có, kèn “bas” có  rồi thi nhau thổi tò tí te vang động cả xóm.

Lớn lên một chút, sau những cuộc chơi mệt nhoài, chúng tôi thường lén leo bẻ dừa chia nhau uống nước. Nó ngon vô cùng! Cứ bưng nguyên trái dừa  bự chảng ngửa cổ uống ồng ộc, hết đứa nầy chuyền sang đứa khác mặc cho nước dừa nhểu nhảo, mặt mũi tèm lem và ướt mem cả cổ cả ngực.

Bây giờ nhiều đứa trẻ không biết cây đuốc là cây gì và cũng rất ít thấy ai còn đi đuốc kể cả ở thôn quê. Đã có đèn pin, đèn điện thoại di động hết rồi. Có lần cháu tôi từ thành phố Hồ Chí Minh về quê chơi, thấy người ta đi đuốc, nó hoảng hốt chạy vào nhà réo gọi inh ỏi: “Cô ơi! Người ta bị cháy rồi kìa. Mau cứu họ cô ơi!”. Tội nghiệp! Tôi phải giải thích một hồi nó mới hết sợ.

 Hồi đó ở thôn quê, đuốc lá dừa là phương tiện duy nhất để soi sáng khi phải đi đêm. Ngoại tôi, mẹ tôi thường lấy lá dừa bó đuốc chất đầy vựa củi và gác đầy trên gác. Mẹ nói để dành đi chợ; còn ngoại -thật tội nghiệp- móm mém nói để ban đêm khuya khoắc có ai cần thì cho! Mà đúng vậy, khách đi đường hết đuốc thường réo ngoại tôi ỏm tỏi. Tôi nhớ nhất là ánh đuốc của mẹ, khuya khuya soi đường gồng gánh rau quả đi chợ bán. Nhà tôi cách xa chợ bốn năm cây số, thế mà gần như khuya nào cũng vậy, mẹ tôi quan gánh nặng oằn, thui thủi một mình lần mò từng bước trên con đường đất gồ ghề trơn trợt với ánh đuốc chập chờn.

Hồi tôi còn bé, xe cộ chưa nhiều, đường bộ chưa thuận tiện, muốn lên tỉnh lỵ chủ yếu đi bằng đò máy. Khuya khuya, dọc hai bên bờ sông cái, lấp lóe những ánh đuốc “gọi đò”. Cứ nghe tiếng máy đò chạy đến thì ai nấy huơ đuốc tía lia, nhưng có khi năm lần bảy lượt mới có một chuyến đò chịu ghé!

 Mỗi lần tôi lên tỉnh học, mẹ tôi thức gần suốt đêm, hết lui cui soạn áo quần, đến lăng xăng chuẩn bị cá tép, trái cây cho tôi mang theo. Dưới ánh sao trời chi chít và mảnh trăng non chênh chếch mập mờ, hai mẹ con tôi dắt nhau ra bến sông đợi đò. Ánh đuốc nhỏ nhoi trên tay mẹ chìm khuất hẳn trong khoảng tối bao la mờ mịt của rừng dừa chốc chốc lại lóe lên; bây giờ tôi mới nghĩ phải chăng lúc đó những tia hi vọng mong manh của mẹ cũng lóe theo khi nghĩ về con đường học vấn và tương lai của tôi?...

…Trên nông thôn mới hôm nay, dừa Bến Tre càng xanh tốt hơn và càng vươn xa hơn. Có lẽ dừa mãi mãi sẽ là nguồn lợi chủ yếu của nhân dân ba dải cù lao.

Nhà dừa.

Nhớ lại hồi còn bé, bao năm được sự chở che đùm bọc của dừa nhưng chúng tôi vô tâm đến nỗi không biết rằng những vườn dừa ấy đã nuôi lớn chúng tôi cả thể xác lẫn tâm hồn. Bây giờ đi đâu, hễ nhìn thấy dừa là tôi lại da diết nhớ quê hương Bến Tre yêu dấu. Nhớ hàng dừa trước ngõ với bao bè bạn thân thiết thuở ấu thơ. Nhớ gia đình còn đủ ông bà cha mẹ, anh chị em, đoàn tụ trong mái nhà ấm cúng dưới bóng dừa xanh…

Những ánh đuốc chập chờn của mẹ ngày xưa trên đường quê ra chợ hay những lần đưa tôi ra tỉnh lại bùng sáng trong tôi…

                                                                                                  20.02.2015

                                                                                                 A.T – N.A.C