Thăm người học trò cũ

            Huỳnh Nguyên Khang

            Trang trại Anh Mỹ nằm gần sông Bé thuộc xã Hiếu Liêm, huyện Tân Uyên, Bình Dương. So với ĐBSCL, nơi đây là vùng đất tương đối cao, rộng thoáng, ánh nắng mặt trời chói chang. Tôi hỏi anhTrần Minh Mẫn, chủ trang trại Anh Mỹ:"Hàng năm, trang trại này thu hoạch tính ra tiền chừng bao nhiêu?”. Anh Mẫn đáp thật chậm rãi:“Doanh thu cho một hecta cây có múi trong giai đoạn thu hoạch đạt từ 500 triệu đồng trở lên”. Tôi khá giựt mình trước khi tìm hiểu nội lực của trang trại này.

Anh Trần Minh Mẫn (giữa)

            “ Đem chuông đánh xứ người”

            Một ngày cuối tháng 4-2013, thầy Trương Thọ Lương rủ chúng tôi – những cựu học sinh Trường THCL Kiến Hòa lên thăm anh Trần Minh Mẫn trên tỉnh Bình Dương. Anh Mẫn hiện là chủ trang trại Anh Mỹ, là học trò của thầy Lương hồi thầy còn dạy tại huyện Mỏ Cày.

Đến nơi, anh Mẫn dẫn chúng tôi luồn sâu vào trang trại. Trên đường đi, chúng tôi nhảy qua nhiều rãnh đất phân lô đào sâu chừng 1 mét, ngang khoảng 80 cm và phải tránh nhiều cây nước tự động đang xoay tưới bên những gốc cây bưởi da xanh, cam quýt. Anh Mẫn nói: “Trước năm 1999 nơi đây là đất hoang hóa. Tôi và anh Lương Văn Ấu, cử nhân kinh tế, hợp tác đầu tư xây dựng nên trang trại này. Anh Ấu là người rất nhiệt tình, giỏi giang và rất nhiệt tình với trang trại…Trước hết, tụi mình ra xem một trong những cây bưởi da xanh trồng sát sông Bé mà Phó giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Minh Châu, Viện trưởng Viện nghiên cứu cây ăn quả miền Nam vừa đến thăm. Ông đánh giá đó là một gốc bưởi da xanh gạo cội tại miền Nam – anh Mẫn chỉ tay vào cây bưởi đó, tiếp lời – Cây bưởi da xanh này đã 14 tuổi. Hàng năm, chỉ riêng cây bưởi này, trang trại thu hoạch trên 20 triệu đồng”. Tôi lấy gang tay do thử gốc bưởi, úi trời, bề hoành của gốc bưởi hơn 6 gang tay. Trong lúc tôi đang ngơ ngác trước không gian xanh nơi đây thì anh Mẫn cho biết thêm: “Trang trại Anh Mỹ rộng 50 hecta, 25 hecta chúng tôi trồng bưởi da xanh còn lại 25 hecta trồng cam và quýt. Một gốc cam, quýt trồng đúng qui cách, đạt khoảng 5 - 6 năm tuổi trở lên, có thể cho thu hoạch khoảng  200kg/ năm”.

            Tôi hỏi về đầu tư phân bón và hệ thống tưới của trang trại. Về phân bón, anh Mẫn cho biết chi 2 tháng khoảng 1 tỷ đồng gồm 600 triệu đồng phân vô cơ, 400 triệu đồng phân hữu cơ. Riêng về hệ thống tưới, anh Mẫn chỉ tay bao quát trang trại nói: “Ống dày đặc âm dưới lòng đất, đầu tư tính ra khoảng 60 triệu đồng/hecta. Tụi này có đặt một trạm bơm nước, sử dụng điện 3 pha trên sông Bé, cách đây chừng 2 km, tưới cho cả trang trại 50 hecta. Vào mùa khô, cứ một, hai ngày các cây nước sẽ xoay vòng tưới đều các gốc cây ăn trái.Toàn bộ lưới điện 3 pha do chính quyền Bình Dương tài trợ, chi phí gần 1 tỷ đồng cách đây 6 năm”.

            Nhưng điều thú vị hơn là khi tôi biết tất cả cây giống như bưởi da xanh, cam, quýt ông Mẫn đều lấy từ Bến Tre mang lên trồng. Đặc biệt, từ nhiều năm qua, khi trồng những giống cây có múi nói trên, trang trại của ông Mẫn không hề bị các loài sâu tấn công. Trong khi đó từ sau tết Nguyên đán 2013 đến nay, tôi đến nhiều tỉnh ĐBSCL, nhất là tại Bến Tre, một đại dịch sâu hồng đang hoành hành dữ dội trên các vườn bưởi da xanh. Ở đó, nhân dân kêu trời, các cuộc hội thảo phòng chống sâu bệnh trên các vườn cây có múi diễn ra liên miên! Nơi những vườn bưởi tôi đã đến, để trái bưởi không bị sâu đục, xì mủ rồi trái rụng, hầu hết cây bưởi đều ngủ mùng (bao trái). Nông dân suốt ngày quần quật với mảnh vườn của mình mới mong thu hoạch khá!

Chị Diệp Hồng thăm trang trại Anh Mỹ

            Mô hình lý tưởng

            Trời đứng bóng. Các cựu giáo viên và cựu học sinh dùng bữa với anh Mẫn. Thật cảm động cho buổi họp mặt bất ngờ hôm nay là có sự hiện diện của thầy Nguyễn Hữu Huệ từ quận Thủ Đức sang chơi. Trước năm 1975, thầy Huệ dạy môn vật lý tại Trường THCL Kiến Hòa rồi sau đó thầy về dạy tại huyện Mỏ Cày. Ở Trường THCL Kiến Hòa, có lúc thầy là cố vấn nhóm kịch Tổ Ong. Thầy nay tuy đã  71 tuổi nhưng trông còn trẻ, vẫn chuyện trò bộc trực như ngày nào.Thầy Huệ nói: “Các em phải lên nhà thầy chơi và nghỉ lại một đêm, thầy mong lắm…”.

Anh Mẫn cho tôi danh thiếp của anh. Tôi lại khá ngạc nhiên khi biết anh Trần Minh Mẫn là dược sĩ, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty TNHH Dược Phẩm Anh Mỹ (AMPHARMA). Anh Mẫn nói với tôi quê hương anh tại xã Hòa Lộc, huyện Mỏ Cày, năm 1981 anh tốt nghiệp cấp 3 tại Trường THPT huyện Mỏ Cày rồi thi vào Trường Đại học Y Dược TP HCM. Ra trường một thời gian, anh thành lập Công ty AMPHARMA. Đến năm 1999, anh và anh Ấu bắt đầu đầu tư vào lãnh vực trồng trọt tại xã Hiếu Liêm. Ông Mẫn tâm tình: “Tôi và anh Ấu mỗi người đều phải điều hành 1 doanh nghiệp ( tôi là TGĐ Công ty cổ phần dược phẩm MEKONG, còn Anh Ấu là GĐ Công ty dược phẩm Anh Mỹ), nên thường cuối tuần mới lên trang trại. Sự thành công là nhờ các anh em hỗ trợ nhất là người quản lý điều hành là anh Trần văn Thận nắm rất vững về kỹ thuật”.

Ông Năm Hiền (quê xã Bình Khánh Đông, Mỏ Cày Nam, Bến Tre), người quản gia trang trại Anh Mỹ cho biết hiện trang trại có trên 50 nhân công chia đều ra các khâu:chăm sóc cây trái, vô phân bón, tỉa cành, tưới, thu hoạch…Tôi hỏi ông Năm Hiền:”Khi thu hoạch, trái cây chở đến các vựa bán?” Ông Năm cười nhẹ:” Các mối đến trang trại, thu mua và đóng kiện tại đây. Dịp gần tết…sung lắm nhưng riêng tôi thì không rảnh để về quê thăm nhà”. Đảo một vòng mắt nơi sảnh tiếp khách của trang trại Anh Mỹ với ao cá, nhà thủy tạ, một dãy nhà ngang với phía trước dây tơ hồng buông đều râm mát, phòng ăn, phòng ngủ, nhà vệ sinh…., tôi nói với ông Năm: “Vậy là êm quá rồi. Dân đồng bằng coi như trụ vững trên đất miền Đông”.

Giải thích vì sao nơi trang trại Anh Mỹ không bị sâu tấn công, anh Trần Minh Mẫn cho rằng vì trang trại này có diện tích rộng, gần trang trại không có vườn cây ăn múi nào nên mỗi khi khoanh vùng, xử lý thuốc trừ sâu đạt hiệu quả triệt để. Còn tại quê nhà như Bến Tre chẳng hạn, hộ canh tác với diện tích không nhiều ( 5-3 công đất hoặc chừng 1 hecta), lại trồng san sát nhau, nhen nhóm, xịt thuốc bên này thì bướm bay sang bên kia đẻ sâu.

          Tôi hỏi ông Nguyễn Minh Châu: “Thưa tiến sĩ, ông đánh giá  thế nào về sức sống của trang trại Anh Mỹ ?”. Tiến sĩ Châu cho biết ông đánh giá rất cao trang trại này vì thu nhập tại đây rất cao. Đặc biệt ở miền Đông mà làm được trái vụ trên cam quýt thì tay nghề phải rất cao, nhờ vậy giá bán mới cao, người trồng vừa nắm được kỹ thuật vừa nắm được thị trường cần lúc nào. Lại hỏi:”Hiện nay, tại ĐBSCL, đến các vườn cây có múi nhất là bưởi da xanh, bưởi năm roi đều thấy cây trái bị sâu hồng tấn công nhưng với trang trại Anh Mỹ thì không xảy ra. Ông lý giải vấn đề này ra sao?”. Tiến sĩ Châu nói: “Sâu đục trái, theo tôi, thì mấy vùng này do chưa có, chứ không phải trị được, vì đến nay giải pháp là bao trái, chứ chưa có giải pháp nào khác. Chỉ là chưa có thôi, tôi không nghĩ đó là do kỹ thuật nào hết”.

Các cựu giáo viên và cựu học sinh.