Hội quán Nhường Trà: Một cõi đi về

Huỳnh Thanh Quang

Xin mượn tựa một bản nhạc của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn để viết lên những ngày lặng lẽ của hương hồn bạn Phan Văn Nghĩa sau khi thi hài của bạn đã hỏa táng. Trên đời này, một cõi đi và về rồi hư vô như cố nhạc sĩ đã khắc họa.

Anh Lương Văn Tô My (trái) gởi tiền cúng tuần thất cho bạn Nghĩa

Anh Kháng (giữa) tiếp các bạn

Bạn Phan Văn Nghĩa mất ngày 30 và hỏa táng lúc 9 giờ ngày 31-5-2013. Mọi việc diễn ra bất ngờ, nhanh quá!

Sáng ngày 4-6-2013, từ thành phố Bến Tre, nhóm cựu học sinh Trường Trung học công lập Kiến Hòa, học từ khóa năm 1967 đến năm 1974, gồm: Trần Minh Tiên, Huỳnh Thanh Quang, Trần Thị Thanh, Ngọc Anh, Nguyễn Thị Bạch Phượng, Nguyễn Thị Thẩm đến tịnh thất Thanh Minh (Giáo hội Phật giáo Việt Nam), đường Kha Vạn Cân, quận Thủ Đức (TP HCM) viếng hương hồn bạn Phan Văn Nghĩa, người bạn học cùng cấp cùng trường. Trên Thủ Đức cũng có các bạn đã hợp đồng chờ sẵn: Anh Lương Văn Tô My, Trưởng ban liên lạc cựu giáo viên và học sinh Trường Trung học công lập Kiến Hòa, Lưu Huỳnh Thống, Võ Đình Phúc, Nguyễn Phước Linh, Huỳnh Phương Nghĩa, Đặng Thị Kim Liêng. Anh Phan Văn Kháng, người anh ruột thứ Ba của bạn Nghĩa tiếp và hướng dẫn chúng tôi vào thắp nhang, viếng hài cốt bạn Nghĩa. Nơi tịnh thất Thanh Minh cũng có hài cốt của vợ bạn Nghĩa mất cách đây trên 3 năm. Hai vợ chồng không có con. Từ khi vợ bạn Nghĩa mất, bạn Nghĩa sống và làm việc trong những ngày buồn u ẩn, đi đi về về chỉ một mình tại ngôi nhà ở thành phố Biên Hòa. Bạn Nghĩa sống đơn độc, nhiều hoài niệm cho đến đêm 30-5-2013!

Trước lúc các bạn thắp nhang viếng bạn Nghĩa, trong không gian cảm động, anh Lương Văn Tô My thay mặt các bạn gởi đến gia đình tiền cúng tuần thất cho bạn Nghĩa do các bạn đóng góp. Anh Ba Phan Văn Kháng do dự và nói rằng bạn Nghĩa đâu còn vợ và cũng đâu có con. Bà mẹ của bạn Nghĩa nay đã 90 tuổi, chưa hay biết bạn Nghĩa đã qua đời vì điều này anh Kháng cố giấu, mới chiều qua, anh chỉ thông báo cho người mẹ biết là hiện Nghĩa bệnh nặng, đang nhập viện.

Anh Phan Văn Kháng bùi ngùi: “Khi mất, Nghĩa còn để lại rất nhiều tiền trong ngăn tủ, một xấp dày cộm. Đó là những tờ giấy bạc loại 1000 đồng và 2000 đồng, đếm hết chừng một trăm mấy chục ngàn đồng. Ngoài ra những khoản khác không biết Nghĩa để hay gởi nơi nào. Mà chắc không có đâu…!?”.

Từng người bạn đến thắp nhang trước bàn thờ Phật rồi viếng hài cốt bạn Phan Văn Nghĩa. Cảnh tượng thanh tịnh, xa vắng, rất buồn!

Chúng tôi tựu lại ăn cơm trưa rồi mới về Bến Tre.

Trong bàn ăn, Lê Tấn Lộc, một người bạn thân thiết, gần gũi với Phan Văn Nghĩa nhắc đến lần cuối cùng bạn Nghĩa đến nhà Lộc chơi cùng ngồi uống vài ly rượu.

Im lặng.

Bạn Trần Thị Thanh đọc lại bốn câu thơ của bạn Nghĩa làm anh Phan Văn Kháng rưng rưng:

“Anh về dập tàn lửa mộng

Anh múc nước dập tắt lửa mơ

Vì em vẫn đời đời cao vọng

Vì em vẫn đời đời tiểu thơ”

Bạn Phan Văn Nghĩa là một học sinh tài hoa, năm 15, 16 tuổi bạn đã làm thơ, sáng tác nhạc. Hồi còn đi học, nhà của bạn Nghĩa đối diện với quán Ngy (viết tắt: Người yêu) – Con bê vàng ngơ ngác – nơi có dàn hát băng hiệu Akai của Nhật rất sớm tại Bến Tre (phường 1 hiện nay). Dàn hát băng Akai lúc này là tối tân lắm. Còn nhà bạn Nghĩa ở là một ngôi nhà lá nhưng hơi rộng, ẩm thấp với hàng dâm bụt trước nhà cùng bông lồng đèn treo trước gió. Về đêm, nơi nhà bạn Nghĩa ở chìm trong tiếng nhạc du dương từ quán Ngy cho nên có lần Nghĩa nói với tôi: “ Hồi đó, tối lắm tao mới học bài. Học xong, có hứng thì làm thơ, viết nhạc”.

Bất chợt, bạn Trần Minh Tiên nói khẽ với tôi: “Hồi nhỏ thằng Nghĩa ở cùng xóm với tao. Thân hình nó cao to, đi đứng năng động, tài hoa nhưng cuộc sống ở nó trông cực khổ từ nhỏ đến lúc qua đời. Đời mỗi ai mỗi phận…”./.